Vier vrouwelijke hoogleraren uit de Verenigde Staten schreven onlangs samen een boek, een bestseller zelfs, De nee-club, over het verschijnsel dat vrouwen in de wetenschap hun werkdag voor een belangrijk deel niet besteden aan onderzoek maar aan klussen die niets met hun échte werk te maken hebben. Een van de schrijfsters zegt zelfs dat zij van haar werkdag van 9,5 uur soms slechts één uur besteedt aan haar eigenlijke opdracht: het doen van onderzoek. Voor de rest ging haar tijd op aan zaken als notuleren bij een vergadering, een nieuwe stagiaire inwerken, het in goede banen leiden van de afdeling en het kopen van een cadeautje voor een jarige collega. Haar mannelijke collega’s waren van een even lange werkdag slechts één uur kwijt aan zogenoemde niet-promotiewaarde taken (NPT). Reden: vrouwen kunnen/durven geen ‘nee’ te zeggen tegen verzoeken om speciale klussen te verrichten.
Toen ik in de verre oudheid mijn werk begon als hoofdredactrice bij Opzij, was een van mijn eerste acties de aanschaf van een theeservies (bepaald een NPT). Van mijn beste vriendin had ik al een grote koektrommel gekregen. Mijn hele werkende leven heb ik plezier gehad van deze dingen.
Al theedrinkend zijn er veel bestaande of dreigende ruzies met radikalinski’s, boze leden van de mannenbeweging of ontevreden freelancers opgelost dan wel voorkomen.
In hetzelfde gebouw als waarin Opzij huisde, zat ook de redactie van Vrij Nederland. Slechts één keer bezocht ik toenmalig hoofdredacteur Rinus Ferdinandusse op zijn werkkamer, een ruimte vol kranten, boeken, oude exemplaren van zijn blad, her en der lege koffiebekertjes en nergens een koektrommel te bekennen. Geen haar op zijn hoofd, die erover gedacht zou hebben zo’n onzakelijk ding aan te schaffen. Liep zijn blad beter dan het mijne? Geenszins. Waren er minder conflicten op zijn redactie? Verre van dat.
Ik wil aan mijn koektrommel geen zaligmakende werking toeschrijven, wél denk ik dat er belangrijke verschillen bestaan tussen een zakelijke en een persoonlijke aanpak op de werkvloer. Dankzij jarenlange ervaring ben ik fel tegen de goede raad die de Amerikaanse dames hun lezeressen geven, namelijk om ‘nee’ te zeggen tegen alle NTP’s.
Natuurlijk moet je je als onderzoekster, bezig het ultieme medicijn tegen kanker of tegen de ziekte van Alzheimer te ontdekken, niet laten afleiden door elk wissewasje, maar zorgen voor een goede werksfeer zonder conflicten, is enorm veel waard.
Vraag het maar aan de mannen en vrouwen die voor De Wereld Draait Door werkten.