Weinigen zullen erbij, maar velen onbewust ervoor, hebben stilgestaan. Het verkeerslicht (ook wel stoplicht genoemd) met zijn rood, geel en groen bestaat honderd jaar. Op 20 november 1923 verkreeg de Amerikaan Garret Morgan het patent ervoor, dat hij voor 40.000 dollar aan General Electric verkocht. De uitvinder kwam op het idee toen hij getuige was van een afschuwelijk verkeersongeluk op een kruispunt.
Ook anderszins was Morgans werk heilzaam. Zo ontwikkelde hij een soort gasmasker, dat hij zelf nog heeft gebruikt om na een explosie mensen uit een met rook gevulde tunnel te redden. Zijn pech: hij was zwart. Anderen werden als redders aangemerkt. Maar zijn stoplicht werd over de hele wereld in gebruik genomen.
Het beroemdste voorbeeld is de Ampelturm op de Berlijnse Potsdamer Platz, waar in de jaren twintig de grootste verkeersdrukte van Europa heerste. Ampel is het Duitse woord voor verkeerslicht. De torenconstructie was een deel van de dag bemand en voldeed met zijn rood, geel (eerst wit) en groen, in dit geval horizontaal geordend, niet alleen uitstekend, maar werd symbool van de moderne Duitse hoofdstad. Voor de aanleg van een metrolijn werd hij afgebroken en later liep de grens tussen Oost- en West-Berlijn precies over de Potsdamer Platz. Maar in 2000 is er een replica van dit icoon geplaatst, al regelt die niet meer het verkeer.
Naar de Ampel is ook de driepartijencoalitie van sociaaldemocraten, liberalen (geel) en Groenen genoemd. Omdat kleuren er in de Duitse politiek toe doen, kregen de mensen die over de toegang tot de Rijksdag gaan een lichtblauwe tuniek, want die kleur was politiek neutraal. Alleen zit nu ook de rechtse Alternative für Deutschland in het parlement, en die voert hemelsblauw.
Dan zijn er nog de voetgangersstoplichten met stilstaande en lopende figuurtjes. Het aandoenlijk simpele Oost-Duitse Ampelmännchen met zijn grote hoed had eigenlijk moeten wijken voor zijn meer conventionele West-Duitse soortgenoot, maar overleefde de eenwording. Er kwamen al gauw ook een Ampelmädchen, gelijkgeslachtelijke paartjes, in Marx’ geboorteplaats Trier een bebaard Marx-Männchen en in Worms, waar Luther zijn stellingen verdedigde, is de reformator staand en gaand te bewonderen.
En in ons land? Niet meteen denken aan Herman Finkers’ ‘in Almelo is altijd wat te doen’. Voor de eerste moderne verkeerslichten (Amsterdam, 1932) dromden op het Leidseplein wel degelijk massa’s samen. Het daarnaast bestaande klapbord, handmatig door een verkeersagent bediend, werd pas in 1983 afgeschaft. Amersfoort had de Nederlandse primeur van een staande en lopende vrouwenfiguur op de voetgangerslichten, ‘de Sofie’.
Garret Morgans stoplicht lijkt internationaal onomstreden. Maar tijdens de Culturele Revolutie in China kwamen bevlogen jongeren tot het inzicht dat rood voorwaarts beduidde en groen halt. Dat werd per muurkrant afgekondigd. Of het nu kwam doordat niet iedereen de muurkrant had gelezen of een deel van het volk het niet ter harte nam, de chaos was compleet. Een geluk bij de vele ongelukken was dat het verkeer in die tijd voornamelijk uit fietsers bestond. Er zijn jammer genoeg geen beelden van bewaard gebleven.