Een aangenomen motie roept de regering op gezichtsbedekkende kleding bij demonstraties te verbieden. Een fopspeen.
Vijf jaar geleden is een wet ingevoerd die het strafbaar maakt om in het onderwijs, in overheidsgebouwen en in het openbaar vervoer een boerka, een nikab of een integraalhelm te dragen. Wie dat toch doet, kan een boete van maximaal 515 euro krijgen. De wet moet ervoor zorgen dat bij situaties waarin goede communicatie is vereist, men van elkaar het hele gezicht ziet en niet alleen de ogen. Tja. Op verzoek van het ministerie van Binnenlandse Zaken heeft het Verwey-Jonker Instituut uitgezocht wat het effect van de wet is. In mei werd een rapport gepresenteerd.

Naar schatting tussen de honderd en vierhonderd mensen in Nederland dragen een boerka of een nikab. Aan een schatting van het gebruik van de integraalhelm waagt het rapport zich niet, maar dat zal een stuk hoger zijn. Navraag bij de politie levert op dat een overtreding van de wet nooit heeft geleid tot een strafzitting of een boete. Sterker nog, er is nimmer een proces-verbaal opgemaakt om een wetsovertreding vast te leggen. De politie laat weten dat er twee keer een incident is geweest met iemand met een integraalhelm op, maar dat was kennelijk een te geringe aanleiding om te verbaliseren.
Navraag bij gemeenten leert dat er nooit gedoe is geweest over gezichtsbedekkende kleding. Een enkele keer kwam er een vraag van een beginnende portier of iemand met een hoofddoekje de toegang tot het gemeentehuis moest worden ontzegd, en dat misverstand was dan snel uit de wereld geholpen. In het openbaar vervoer wordt de regel niet strikt gehandhaafd; er blijkt milder te worden omgegaan met een passagier met een nikab of een boerka, en iets strenger wanneer het om een integraalhelm gaat.
De enigen met een echt negatieve ervaring zijn de dragers van een boerka of een nikab. Het Verwey-Jonker Instituut heeft er negen weten te spreken te krijgen, die soms agressief worden benaderd. ‘Voor deze groep geldt zeker niet dat de wet het gevoel van veiligheid en de communicatie met professionals heeft verbeterd,’ aldus een conclusie van het rapport.
Als de regering niet het initiatief neemt om deze dode letter uit de wetboeken te schrappen, zou je op de Tweede Kamer willen mogen rekenen. Dan kom je bedrogen uit. Twee weken geleden, 23 september, werd de motie Eerdmans-Stoffer aangenomen, waarin de regering wordt opgeroepen de wet zelfs uit te breiden. Er blijken mensen te zijn die met gezichtsbedekkende kleding (bivakmutsen, Palestijnse sjaals) aan demonstraties deelnemen. Dat betekent, volgens de motie, dat demonstranten die de wet overtreden nauwelijks vervolgd kunnen worden en daarom moet er een verbod komen om te demonstreren met bedekt gelaat.
Hoe de Kamer zich voorstelt personen te verbaliseren die met een sjaal of een bivakmuts op in een demonstratie meelopen, is vermoedelijk niet aan de orde geweest. Het lijkt vooral een recept om een demonstratie grondig uit de hand te laten lopen wanneer een agent zich tussen de demonstrerenden begeeft om proces-verbaal op te maken. Het doet daarnaast zot aan om iemand die (nog) geen strafbaar feit heeft gepleegd te vervolgen omdat hij wellicht van plan is zich te gaan misdragen. En al die moeite voor een boete die hoogstens op 515 uitkomt, en je weet dat die ‘grachtengordelrechters’ alles uit de kast zullen halen om niet bij dat maximum uit te hoeven komen? Moge de regering de wijsheid opbrengen deze fopspeen geen tweede kans te gunnen.