De naoorlogse mediale geeffeesten begonnen in 1951 met Haak in, meteen al met Johan Bodegraven, voor het Koningin Wilhelminafonds. In 1953 hadden we Beurzen open, dijken dicht naar aanleiding van de Watersnoodramp. ‘Het leeft in alle oorden, van Dokkum tot Maastricht, van hier tot Hindeloopen, beurzen open, dijken dicht.’ Drie jaar later was er Goed zo, weer met Johan, voor gehandicapte kinderen en toen die kennelijk voorzien waren, ging men in één moeite door voor Hongaren die naar Nederland waren gevlucht na de Russische inval in hun land. Aan Open het Dorp uit 1962 – de tv had de rol van de radio overgenomen – heeft menigeen nog herinneringen, Mies Bouwman (Vara) nam het stokje van Bodegraven over. Maar dat bleek tijdelijk te zijn. Want daar was Johan (NCRV) weer, als centrale figuur bij Geven voor leven, nu een halve eeuw geleden. Doel: bestrijding van kinderkanker. De eerste dissonanten klonken. ‘Vals sentiment, commercie en middelmatig weggooi-amusement waren kennelijk onvermijdelijke begeleiders van deze actie’ (NRC).
Het uitgeven van de opbrengst (65 miljoen gulden) was, bleek achteraf, een stuk ingewikkelder dan het binnenhalen. Redelijk klinkend argument van radioloog Dick van Bekkum: “Het is toch merkwaardig dat een radio-omroepvereniging met zo’n inzamelingsactie in hoge mate het beleid beïnvloedt van het kankeronderzoek.” Pas na zeven jaar en wat heibel werden de drie initiatiefnemende kinderoncologen het eens over vier kinderkankercentra, verdeeld over Nederland.
We hebben twee liedjes te danken aan Geven voor leven. Hoogst apart was de bijdrage van Vader Abraham. We kregen van hem op onze donder: ‘Er ligt een kind, het is te laat, ’t speelde vaak, bij u op straat. ’t Komt nooit meer terug, het ging zo vlug. Nu is ’t dood. De schuld is groot. Maar al wat telt, is nu uw geld, ook uw gebed, waarmee u redt.’
Vader Abraham was tot meer bereid: het afscheren van zijn baard als de actie meer dan veertig miljoen zou opbrengen. Dat was dus het geval. Dagblad Tubantia: ‘Dertig telefonistes in het Haagse Congresgebouw hebben in de loop van vanmorgen vele tientallen telefoontjes ontvangen van zeer boze mensen, die het de NCRV bijzonder kwalijk nemen, dat zij Vader Abraham tot deze ‘daad van edelmoedigheid’ hebben geprest. (…) Dit had de NCRV Vader Abraham niet mogen aandoen, aldus luidden hun reacties. Tevens hebben zich in de loop van de inzamelingsactie tien kapsters aangemeld om de snor van Ted de Braak af te scheren. Het hoogste bod dat op de snor van Ted werd gedaan, was 10.000 gulden. Kennelijk was dit niet genoeg naar de zin van Ted, want zijn snor zit er nog.’ Pierre Kartner heeft maanden met een kunstbaard opgetreden. Het beviel niet goed.
Zijn liedje haalde de negentiende plaats in de hitparade. Thérèse Steinmetz, die op tekst van haar echtgenoot Gerard den Braber het gelegenheidslied Geef ze ’n kans zong, kwam tot plaats 26: ‘Geef de liefdelozen liefde, geef je hand, hier is de mijne, en wees een mens als medemens, en tel niet meer tot één.’ Sterke tekst, en multi-inzetbaar: toen RTLVeronique eind 1989 het liefdadigheidsgala Help de Roemenen. Geef ze een kans op poten zette, zong ze het weer.
Den Braber (1929-1997) had voor iedereen wel een prima lied voorhanden, al dan niet in vertaling. Voor Willeke schreef hij Spiegelbeeld, voor haar vader De glimlach van een kind, voor Johnny Lion Sophietje, voor Connie Vandenbos Sjakie van de hoek en nog tientallen andere.
Thérèse Steinmetz (1933) woont tegenwoordig in het Rosa Spierhuis te Laren, waar ze regelmatig de zaken doorneemt met collega Greetje Kauffeld. Mevrouw Steinmetz treedt nog incidenteel op. Deze maand verscheen haar biografie, Dank aan het leven, grotendeels geschreven door ghostwriter Jeroen Dirks. Vorig jaar interviewde Maus Granaat van Radio Rijnmond haar, de beelden staan op YouTube. Goeie vertelster, verbazend jong nog. Daar is geen liefdadigheidsactie aan te pas gekomen.