Twee winnaars van de P.C. Hooftprijs kwamen er eerlijk voor uit: ze hielden van snacken. Gerard van het Reve vertelde in een interview in Het Parool dat hij dol was op patat friet: “Heerlijk vulgair voedsel.” Gerrit Komrij genoot, als hij uit Portugal over was, van “stiekem een vieze kroket uit de muur eten. Drie haringen achter elkaar naar binnen slaan. Een halve rookworst halen bij de Hema. Dat zijn de mooie dingen die het vaderland te bieden heeft.”
Op het bloedserieuze Symposium on Food and Cookery in 1991 in Oxford was het onderwerp public eating. Uit de gepubliceerde proceedings blijkt dat men in de hele wereld al eeuwen dol is op het in het openbaar nuttigen van een tussendoortje. Een paar voorbeelden. In de precolumbiaanse tijd at men in de Andes een sateetje van lamahart. In Nieuw-Guinea was de geroosterde larve van de sagokever een delicatesse. In de Filippijnen is de walkman populair: een stukje gefrituurd varkensoor. Die knapperige stukjes varkensoor at ik voor het eerst circa vijfentwintig jaar geleden bij restaurant Chez François in het Normandische plaatsje Genêts. François is gespecialiseerd in varkensgerechten. De Petite salade de pomme de terre à l’oreille de cochon (€ 6,90) staat als voorgerecht nog steeds op de kaart.
Hoewel de TikTokgeneratie ook zoete snacks eet en in de rij staat voor een stroopwafel, mochi of Dubaireep, wordt onder een snack een hartig tussendoortje verstaan dat meestal uit de frituur komt. Ik vond een lijst met de populairste snacks van vorig jaar. De geliefde patat friet ontbreekt vreemd genoeg op deze lijst.
Op nummer 1 staat de frikandel. 2. Loempia. 3. Kroket/ croquet. Er zijn inmiddels meer dan vijftig soorten verkrijgbaar. Zoals de appeltaartkroket en sinds kort de augurkkroket. 4. Kipnugget. 5. Kipsaté. 6. Mexicano. 7. Kipcorn. 8. Bitterballen. Van gewone ballen tot luxe exemplaren die in chique cafés en restaurants op de kaart staan en bijvoorbeeld gevuld zijn met een ragout van Angus beef of kreeft. 9. Kaassoufflé. 10. Bamischijf. 11. Gehaktbal. 12. Falafel. 13. Pikanto. 14. Berenklauw. 15. Shoarmarol. 16. Vlammetje. 17. Chickenwing. 18. Kipfinger. 19. Sitastick. 20. Smulrol.
Er worden nog steeds nieuwe ‘borrelmaatjes’ bedacht en gelanceerd. Bakkerij Engels in Grubbenvorst ontwierp een vlaai gevuld met mootjes frikandel met curry. Ook aan patat friet wordt gesleuteld. De bekendste opgedofte friet is de kapsalon uit 2003.
Aan lollige namen geen gebrek. De friet-waterfiets: friet met twee frikandellen en saus. Friet-riool: friet met satésaus. Friet-driewieler: friet met drie frikandellen, mayo, curry en gesnipperde ui. Friet-rolstoel: friet met twee hamburgers.
Trendwatchers voorspellen de opkomst van klassiekers met een twist. Ik wijs deze watchers graag op de Romeinse smulpaap Marcus Gavius Apicius (eerste eeuw van onze jaartelling), die allerlei suggesties deed voor worstjes van in een vijzel fijngemaakt vlees (pauw, konijn, hersenen) en vis (krab, kreeft, inktvis, oester) met kruiden en specerijen, die wij nu frikandellen zouden noemen. De Romeinen aten ook frikandellen gemaakt van de uier en baarmoeder van een zeug. Die zullen nu de borrelplank wel niet halen.
Mijn favoriete snack: pangsit goreng.
1 pakje pangsitvellen
250 g half om half gehakt
100 g gekookte garnalen, fijngehakt
1 eetl. lente-ui, fijngehakt
1 eetl. oestersaus
zout
1 losgeklopt eiwit
frituurolie
Laat de pangsitvellen indien nodig ontdooien. Meng gehakt, garnalen, ui, oestersaus en een beetje zout door elkaar. Schep in het midden van elk vel een hoopje vulling. Bestrijk de randen met eiwit. Vouw de vellen tot een driehoek. Druk de randen op elkaar; het eiwit werkt als velpon. Breng de twee verst gelegen punten bij elkaar en druk vast. Frituur de pangsit circa vier minuten in olie van 170 graden.