Stevent president Donald Trump af op de Nobelprijs voor de Vrede? Hij zou niet de eerste Amerikaanse president zijn die door het Israëlisch-Palestijnse conflict met die prijs wordt geëerd. Jimmy Carter kreeg er een vanwege zijn doorslaggevende bijdrage aan de Israëlisch-Egyptische vrede. Bill Clinton kreeg er ook een toen hij erin slaagde het Oslo-akkoord rond te praten. Premier Yitzhak Rabin en PLO-leider Yasser Arafat stonden naast Clinton op het bordes van het Witte Huis toen ze elkaar de hand schudden, Rabin nogal aarzelend, naast een glunderende Arafat. Ook zij, Rabin en Arafat, mochten in Oslo de Nobel-vredesprijs in ontvangst nemen. Het feest was mooi, de vrede bleef helaas uit.
Is nu Trump aan de beurt om de medaille om zijn hals te hangen als beloning voor zijn inzet om premier Benjamin Netanyahu ertoe te bewegen een bestand met Hamas te aanvaarden? Waar ex-president Joe Biden faalde, is het Trump gelukt een – nog onvolmaakt – stukje geschiedenis te schrijven in het Midden-Oosten, de bakermat, zo lijkt het, van de Nobel-vredesprijzen. Wat is Trumps geheim?
Netanyahu keek uit naar de verkiezingswinst van Trump. Niet ten onrechte, want Trumps kabinet en tal van andere hoge posten worden bezet door vurige aanhangers van Israël. Biden is en was beslist een betrouwbare vriend van Israël. Nog enkele dagen voor het einde van zijn presidentschap zette hij zijn handtekening onder een gigantisch militair hulpprogramma ter waarde van acht miljard dollar.
Biden bleef er wel op hameren dat er uiteindelijk een Palestijnse staat moet komen naast Israël, in bezet gebied, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad. Netanyahu ontving de dollars met plezier, maar wees consequent de vredesvisie van Biden af.
Trump daarentegen heeft in zijn eerste presidentschap de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem verplaatst en Israëls aanspraken op de hoogvlakte van Golan erkend. Een koosjere vriend van Israël dus! Heeft Trump Netanyahu beloofd dat Israël delen van de westelijke oever van de Jordaan, Judea en Samaria, mag annexeren? Is dat het geheim van Netanyahu’s knieval voor Trump? De door Trump benoemde zionistische ambassadeur Mike Huckabee in Jeruzalem heeft zich voor annexatie uitgesproken. Hoe valt dit te rijmen met de vredesrol die Trump op het wereldtoneel wil spelen? “I want peace,” zei hij in zijn inaugurale rede in Washington. Kan dat zonder Palestijnen?
Trump beschouwt het bestand tussen Israël en Hamas als zijn baby. Daar moet zowel Netanyahu als Hamas vanaf blijven.
Netanyahu moet er dus rekening mee houden dat Trump het niet zal aanvaarden als Israël na de eerste fase van het bestand de oorlog tegen Hamas zal hervatten. Ook op Hamas kan Trump, via Qatar, invloed uitoefenen om zich aan het bestand te houden; Netanyahu en enkele van zijn ministers hebben zich in deze zin uitgesproken. Misschien ook omdat het zo moeilijk, vernederend voelt voor Netanyahu een bestand met Hamas te aanvaarden. Zijn doel was en is per slot van rekening Hamas totaal te vernietigen. Maar nu heeft hij te maken met een ‘nieuwe’ Trump, een man met een groot ego wiens eigenbelang prevaleert. Een Nobelprijs?
Het Midden-Oosten heeft niet alleen bewezen een bron voor Nobel-vredesprijzen te zijn, maar ook een eldorado voor het omtoveren van olie in dollars, en een afgeleide daarvan is een groot Amerikaans belang bij een zo kalm mogelijk Midden-Oosten. Of het bestand wordt geconsolideerd en er een daadwerkelijk einde aan de oorlog komt, hangt af van het al dan niet voltooien van de uitwisseling van Israëlische gegijzelden tegen Palestijnse gevangenen.
Er staat voor Netanyahu en Trump veel op het spel. Geloofwaardigheid tegen macht.