Het literaire tijdschrift De Gids presenteert met theatergroep De Warme Winkel een boeiend themanummer over pacifisme in het Amsterdamse debatcentrum De Balie. We missen de consumptiebonnen voor genodigden (vanwege een bijdrage, ik ben namelijk pacifist, maar ik doe er niks meer aan, behalve erover schrijven) omdat we opeens een gang in gedreven worden. Daar luisteren we een tijdje naar iets dreigends dat Wagner zou kunnen zijn. Dan mogen we naar binnen. De vrouwen staan op het podium en de mannen elders in de zaal als sardientjes tegen elkaar aan. We blijken Srebrenica te hebben nagespeeld. Je moet ‘t weten.
Redactielid Dirk van Weelden verkent aansprekend het thema en de special van De Gids en vervolgens neemt Maris van der Meij de zaal mee in haar boeiende bijdrage over pacifistische muziek van Eisler met pacifistische tekst van Brecht, ondersteund door luisterfragmenten. Tenminste, dat is de bedoeling, maar we zijn in De Balie. Zodra daar ook maar enige vorm van interactie tussen podium en techniek plaats moet vinden, lijkt de techniek overvallen. Met ooit als hoogtepunt een gespreksleider die minutenlang moest smeken om de muziek uit te zetten. Vandaag blijft het beperkt tot muziek en sheets die te laat verschijnen. Routine. Gelukkig benadrukt Van der Meij dat het om de lelijkste muziek gaat die zij kent. Ze licht toe dat het geen sléchte muziek betreft: dat is muziek die niet goed in elkaar steekt.
Kapitein Jozef Gekpen vertelt over zijn missie in Afghanistan. Hij heeft daar mensen, kinderen, om het leven gebracht. Lef om hier in vol ornaat met een uniform behangen met een lading medailles – mijn buurman dacht eerst dat hij acteur bij de theatergroep De Warme Winkel was – zijn overwegingen om in het leger te gaan in perspectief te zetten. Om het woord ontwapenend te mijden melden we dat het respect in de zaal voelbaar is.
De vlieg op het voorhoofd van theatermaker Ward Weemhof tijdens zijn voorbeschouwing op hun komende voorstelling, werktitel Gundhi, zal iedereen die erbij was nooit vergeten. De zaal moest er erg om lachen. Sowieso is het gevoel voor humor onder deze wellicht-pacifisten bijzonder. De andere artistiek leider van De Warme Winkel, Vincent Rietveld, meldt dat ze in Duitsland zullen spelen, maar ook in Nederland, namelijk in Amsterdam. En dan: “En we spelen ook in Venlo.” In Venlo spelen vindt het publiek heel grappig. Een vrouw in het publiek stelt voor iets te doen in de voorstelling met de vlieg. Niemand gaat hem vangen.
De zaal is aan de beurt en dat leidt tot kwesties als of Ben Kingsley in de film Gandhi aan black face deed. De helft van de zaal, de jongste helft, weet niet wie Ben Kingsley is. En wat had Jozef Gekpen in Mali te zoeken? Een totaalweigeraar, een dienstweigeraar die weigerde dienst te weigeren, krijgt applaus omdat hij totaalweigeraar was en looft Gekpen. Een vrouw introduceert zich als ‘AI-hater’. Venlo komt nog een keer voorbij, humor! Een andere vrouw ‘mist het pacifisme vanmiddag’. En de mens.
De Gids-redacteur Alma Apt sluit krachtig af met de conclusie: geslaagd pacifisme is onzichtbaar.
Maar nee, we hebben bij aanvang een blaadje gehad met 21 mogelijke titels voor de theatervoorstelling. En daar gaan we over stemmen. Hoe, dat is nog even een punt van discussie. De zaal laat het over zich heen komen, we hoeven tenminste niet weer Srebrenica na te spelen. De eerste ronde levert vier titels op, welke ben ik vergeten, evenals de uiteindelijke winnaar. No guns, no problem, The Soldier and the Saint, Kill, kill, kill?