Jaargang 9 • Verschijnt tweewekelijks • Losse nummers € 4,50

Het sterretje achter Markuszower

door | jul 5, 2024

Het soort onderzoek dat gedaan wordt naar kandidaat-bewindspersonen heeft in de media verschillende namen, zoals screening en evaluatie, maar de juiste aanduiding is naslag. Officieel wordt alleen gekeken of de betrokkene genoemd wordt in verslagen van eerder uitgevoerde onderzoeken, en of daar iets zorgwekkends uit blijkt. Meer niet. Niettemin kan naslag iets opzienbarends opleveren, zoals in het geval van Gidi Markuszower.

Eerder had de AIVD al geconstateerd dat Gidi een nogal directe verbinding had met de Israëlische veiligheidsdienst Mossad, maar op het moment van de naslag werd zo’n verbinding akelig actueel, want Israël voerde toen (en misschien nog steeds) een geheime oorlog tegen het Internationaal Strafhof in Den Haag, meer speciaal tegen de openbaar aanklager. Terwijl de Nederlandse media er weinig belangstelling voor hadden, heeft de Britse krant The Guardian er uitvoerig over bericht. 

De AIVD moet ervan hebben geweten, maar misschien achtte men het nauwelijks een Nederlandse kwestie. Den Haag was jarenlang het toneel van een ondergrondse oorlog tegen het Strafhof, medewerkers van dat hof werden geïntimideerd, bedreigd en afgeluisterd. Het doel was te verhinderen dat het Strafhof onderzoek zou doen naar de acties van Israël in de Palestijnse gebieden.

The Guardian onderzocht de Israëlische actie tegen het strafhof met een team van journalisten, waarvan ook de Israëlische media +972 en Local Call (Sikha Mekomit) deel uitmaakten. Uit het onderzoek bleek dat er sprake was een ‘geheime oorlog’, geleid door het voormalige hoofd van de Mossad, Yossi Cohen. Medewerkers van de Mossad volgden Strafhofmedewerkers, hackten computers, brachten mensen in diskrediet en bedreigden familieleden van medewerkers. Hun belangrijkste doelwit was de aanklager, Fatou Bensouda, die het onderzoek opzette dat al in 2021 begon. The Guardian schreef over de immense druk die op Bensouda werd uitgeoefend. Ze kreeg bij voorbeeld twee agenten op bezoek die akelige gevolgen beschreven als ze niet zou meewerken. Maar Bensouda weigerde elk contact. 

Daar hadden de agenten iets op gevonden. Fatou Bensouda ontving een uitnodiging voor een gesprek met Joseph Kabila, de voormalige president van de Democratische Republiek Congo. Hij was door de agenten ingehuurd. Zo werd ze naar een gesprek gelokt waar de agenten haar opwachtten en haar alsnog onder zware druk zetten. Verleiding was ook beschikbaar. De agenten hadden een dikke envelop bij zich. The Guardian citeert wat tegen Bensouda werd gezegd: ‘Je moet ons helpen, laat ons voor je zorgen. Je wilt niet betrokken raken bij zaken die jouw veiligheid of die van je familie in gevaar kunnen brengen.’

Maar Bensouda wilde niet meewerken, niet met de Mossad, maar ook niet met het Guardian-onderzoek. In 2015 informeerde Fatou Bensouda wel de Nederlandse autoriteiten. Zo werd de AIVD extra attent op mogelijke Nederlandse contactpersonen, en kreeg Gidi Markuszower het sterretje achter zijn naam dat hem in 2024 ongeschikt zou maken als bewindspersoon.

PROEFABONNEMENT
4 NUMMERS VOOR € 15